Τι είναι η αυτοπεποίθηση και ποια τα οφέλη της

Aυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση: ποια η διαφορά;

Aν παρομοιάζαμε την αυτοπεποίθηση με κάτι, για να της δώσουμε μορφή προκειμένου να την κατανοήσουμε καλύτερα, θα ήταν με το νερό. Για σκεφτείτε το…

Μπορεί να μη γνωρίζουμε αναλυτικά κάθε λεπτομέρεια, από που έρχεται και πως φτάνει στο σπίτι μας, όμως η έλλειψη του μας δυσκολεύει την καθημερινότητα. Όπως συμβαίνει, λοιπόν, με το νερό όταν διακόπτεται, έτσι και η έλλειψη αυτοπεποίθησης έχει αρνητική επίδραση στην υγεία μας και στον τρόπο ζωής μας.

Τι είναι η αυτοπεποίθηση;

Η αυτοπεποίθηση συχνά συγχέεται με δύο άλλους όρους, την αυτοεκτίμηση και με την αυτοαποτελεσματικότητα, – έναν όρο λιγότερο γνωστό. Παρόλ’αυτά η επιστήμη της ψυχολογίας ξεχωρίζει αυτούς τους τρεις όρους, δίνοντας διαφορετικό ορισμό στον καθένα:

• Αυτοαποτελεσματικότητα: H αυτοαποτελεσματικότητα, όπως ορίστηκε από τον Albert Bandura (Kαναδός Ψυχολόγος), αναφέρεται στο πιστεύω που έχουμε για την ικανότητα μας, να φέρουμε εις πέρας ένα συγκεκριμένο έργο. Για παράδειγμα, αν πιστεύουμε ότι είμαστε ικανοί να ολοκληρώσουμε ένα προτζεκτ, αυτό είναι αποτέλεσμα υψηλής αυτοαποτελεσματικότητας. Οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοαποτελεσματικότητα, αν πιστεύουν ότι δεν θα πετύχουν κάτι, συνήθως δεν ξοδεύουν πολλή ενέργεια σε αυτό,  αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα αποτυχίας τους.
• Αυτοπεποίθηση:  Σε αντίθεση με την αυτοαποτελεσματικότητα, η αυτοπεποίθηση είναι η πιο γενική εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας στο κατά πόσο είναι πιθανό να πετύχουμε έναν στόχο, στηριζόμενοι σε προηγούμενη εμπειρία. Για παράδειγμα όσο παίζουμε πιάνο, αυξάνουμε την αυτοπεποίθηση μας για την ικανότητα μας να παίζουμε πιάνο και γινόμαστε έτσι ολοένα και καλύτεροι. Τόσο η αυτοπεποίθηση όσο και η αυτοαποτελεσματικότητα στηρίζονται στην εμπειρία, με τη διαφορά ότι η αυτοπεποίθηση αντανακλά την ευρύτερη εικόνα που έχουμε για εμάς κι όχι για κάτι συγκεκριμένο.

• Αυτοεκτίμηση: Η αυτοεκτίμηση από την άλλη, την οποία πολλές φορές μπερδεύουμε με την αυτοπεποίθηση, είναι το πιστεύω μας για τη συνολική μας αξία. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν δηλώσεις του τύπου “Είμαι καλός άνθρωπος” και “Αξίζω την αγάπη“. Βελτιώσεις στην αυτοπεποίθηση μας συμβάλλουν και στη βελτίωση – αύξηση της αυτοεκτίμησης μας!

Πως συνδέονται οι τρεις όροι;

Η αλήθεια είναι πως οι γραμμές που κάνουν τους τρεις όρους να ξεχωρίζουν, είναι αρκετά λεπτές και δικαίως μπερδεύονται μεταξύ τους. Μπορεί να έχουμε την πεποίθηση ότι είμαστε ικανοί να μάθουμε ένα καινούριο άθλημα, αλλά λόγω έλλειψης αυτοαποτελεσματικότητας να μην πιστεύουμε ότι είμαστε καλοί όταν το πρωτοξεκινάμε. 

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα συνήθως, να κρίνουμε τον εαυτό μας αυστηρά και αρνητικά, εμποδίζοντας έτσι την εξέλιξη μας. Και οι τρεις, λοιπόν, παραπάνω όροι αλληλοσυνδέονται με κάποιον τρόπο.

Οφέλη της υψηλής αυτοπεποίθησης

Η υψηλή αυτοπεποίθηση οδηγεί σε ευκαιρίες και στην προσωπική αλλά και στην επαγγελματική ζωή. Για την ακρίβεια μας ωθεί στο να βλέπουμε τις ευκαιρίες και να τις εκμεταλλευόμαστε. Το αίσθημα της εμπιστοσύνης στις ικανότητες μας, στην ποιότητα μας και στη κρίση μας συμβάλλει στην ευεξία και στην ανάπτυξη μας.

Όταν πιστεύουμε στον εαυτό μας, είμαστε περισσότερο πρόθυμοι να δοκιμάσουμε νέα πράγματα.

Αξιοποιούμε την ενέργεια μας προς αυτή την κατεύθυνση  και δεν τη σπαταλάμε ανησυχώντας αν είμαστε αρκετά καλοί.

Είτε πρόκειται να διεκδικήσουμε μία προαγωγή, είτε πρόκειται να γραφτούμε σ’ένα μάθημα μαγειρικής, το κλειδί είναι να πιστέψουμε στον εαυτό μας. Αυτό θα μας δώσει ώθηση να βγούμε προς τα έξω!

Για παράδειγμα, αν νιώθουμε αυτοπεποίθηση για την παρουσίαση που πρόκειται να κάνουμε, θα επικεντρωθούμε στο να μεταφέρουμε το μήνυμα στο κοινό μας. Αν παρόλ’αυτά, δεν είμαστε σίγουροι για τις επικοινωνιακές μας ικανότητες, θα ανησυχούμε αν μας προσέχει κάποιος, την ώρα που μιλάμε. Αυτό θα δυσκολέψει τη συγκέντρωση μας και μπορεί να μας κάνει να μπερδέψουμε τα λόγια μας. Εν τέλει, θα καταλήξουμε με την πεποίθηση ότι δεν είμαστε καλοί στο να κάνουμε παρουσιάσεις.

Το παραπάνω παράδειγμα κρύβει ένα συνδυασμό αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης, όπου αντί να συνεργαστούν, η μία έβαλε τρικλοποδιά στην άλλη. Όλοι μπορούμε να αναγνωρίσουμε τέτοια παραδείγματα στην καθημερινότητά μας. Κι όσο πιο πολλά παρόμοια παραδείγματα βρίσκουμε, τόσο κατανοούμε την ανάγκη να τις βελτιώσουμε.

Η αυτοπεποίθηση παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας, διότι επηρεάζει τη ψυχολογία μας. Καθορίζει επίσης και το μηχανισμό της δράσης, δηλαδή το αν θα πράξουμε ή όχι και το πως. Το πως με τη σειρά του, επηρεάζει τελικά το αποτέλεσμα.

Όπως φαίνεται όλα συνδέονται δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο. Κι όσο δεν βρίσκουμε τον σωστό συνδυασμό, τόσο εξακολουθούμε να επηρεαζόμαστε αρνητικά…

Πηγή: https://www.nytimes.com/2019/06/03/smarter-living/how-to-improve-self-confidence.html 

*Φωτογραφία από Blake Weyland